Oude pijn is iets wat we allemaal met ons meedragen. We horen vaak dat trauma’s grote, ingrijpende gebeurtenissen zijn—een scheiding, verlies, of een ernstig ongeluk. Maar wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat ook kleine, ogenschijnlijk onbeduidende gebeurtenissen uit onze jeugd een grote invloed kunnen hebben op ons latere leven. Het is daarom belangrijk om te beseffen dat traumaverwerking niet alleen voor grote trauma’s is, maar juist ook voor die kleine, oude pijn die je misschien niet eens als trauma herkent.
Waarom kleine trauma’s ertoe doen
Als kind kunnen zelfs kleine gebeurtenissen een diepe indruk maken. Bijvoorbeeld een gevoel van verwaarlozing, een onaangename ervaring op school, of een scheve opmerking van een ouder. Omdat je nog klein was, kon je deze situaties misschien niet goed begrijpen of verwerken. Je hebt ze misschien weggestopt of genegeerd, omdat je toen niet de tools had om ermee om te gaan.
Maar zelfs als volwassene vind je vaak dat deze gebeurtenissen ‘niet zo erg’ waren en dat je er niet over hoeft te praten. Toch kunnen ze onbewust je gedrag en gevoelens blijven beïnvloeden. Ze kunnen leiden tot beschermingsmechanismen zoals vermijding, perfectionisme, of het gevoel niet goed genoeg te zijn. Deze patronen kunnen je in je volwassen leven beperken, zonder dat je je ervan bewust bent waar ze vandaan komen.
Oude pijn en het ontstaan van beschermingsmechanismen
Wanneer je op jonge leeftijd iets naars meemaakt, zelfs als dat klein lijkt, kan je brein zich daartegen gaan beschermen door bepaalde gedragspatronen te ontwikkelen. Bijvoorbeeld, als je als kind vaak niet gehoord werd, kan je als volwassene gaan denken dat je er niet toe doet, of jezelf terugtrekken uit sociale situaties.
Je bouwt dan het bekende muurtje om je heen, zodat je niet meer gekwetst kunt worden.
Deze beschermingsmechanismen zijn niet per se slecht; ze helpen je om te overleven en de pijn te verzachten. Maar als ze te lang blijven bestaan of niet worden erkend, kunnen ze ook belemmerend werken. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat je moeite hebt met het aangaan van intieme relaties, dat je jezelf voortdurend klein houdt, of dat je jezelf niet toelaat om geluk toe te staan.
Als volwassene wil je ook andere emoties kunnen voelen en ervaren en dat lukt niet meer als je eenmaal dit muurtje hebt gebouwd. Je hebt als het ware je hart gesloten voor alles wat je kunt ervaren. Er komt nu geen pijn meer binnen maar ook geen vreugde.
Dan komt er een moment waarop je denkt, is dit het nu?
Waarom traumaverwerking ook voor kleine trauma’s cruciaal is
Het erkennen en verwerken van oude pijn is essentieel voor je welzijn. Door stil te staan bij die kleine trauma’s uit je jeugd, kun je ze een plek geven en de impact ervan verminderen. Het helpt je om de patronen die je hebt ontwikkeld te doorbreken en nieuwe, gezondere manieren van omgaan met jezelf en anderen te leren.
Traumaverwerking betekent niet dat je terug moet naar die pijn of dat je het opnieuw moet herbeleven. Het gaat erom dat je inzicht krijgt in hoe deze ervaringen je hebben gevormd. Welk beschermingsmechanisme jij hebt ontwikkeld om je te beschermen tegen de oude pijn en dat je vaardigheden ontwikkelt om dit een plek te geven.
Ik noem dit vaak herprogrammeren van je brein door de associaties die je brein maakt te veranderen en zodoende kun je jouw oude pijn nu ergens anders opbergen.
Zo kun je oude pijn transformeren naar begrip en compassie voor jezelf.
Dus ook kleine trauma’s verdienen aandacht
Wees niet bang om ook de kleine pijn uit je verleden onder de loep te nemen. Ze kunnen de oorzaak zijn van patronen die je nu beperken. Door ze te erkennen en te verwerken, geef je jezelf de ruimte om vrijer en gelukkiger te leven. Trauma’s, groot of klein, verdienen allemaal aandacht. Het is nooit te laat om te helen en jezelf de zorg te geven die je verdient.
En bovendien wie ben jij om te kunnen beoordelen of een trauma groot of klein is?
Er is geen gradatie binnen trauma alleen impact op jouw leven, daar gaat het om.
Oude pijn uit je jeugd
Klein trauma verwijst meestal naar minder ingrijpende of minder ernstige traumatische gebeurtenissen of verwondingen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om lichte fysieke verwondingen, kleine incidenten of situaties die emotioneel of psychologisch ongemakkelijk zijn, maar niet zo ernstig dat ze langdurige of ingrijpende gevolgen hebben.
In een medische context kan klein trauma bijvoorbeeld betrekking hebben op lichte verwondingen zoals schrammen, kneuzingen of kleine snijwonden die meestal eenvoudig te behandelen zijn en geen uitgebreide medische ingrepen vereisen.
In een psychologische of emotionele context wordt de term soms gebruikt om te verwijzen naar minder ingrijpende traumatische ervaringen die wel invloed kunnen hebben op het welzijn van een persoon, maar minder intens zijn dan grote traumatische gebeurtenissen zoals ernstige mishandeling, ongeluk of verlies.
Voorbeelden van oude pijn uit je jeugd
Hier zijn enkele voorbeelden van klein trauma en de mogelijke effecten ervan op latere leeftijd:
1. Schoolpestgedrag
Voorbeeld: Een kind dat regelmatig gepest wordt of kleine conflicten ervaart op school. Dit kan ook een eenmalige ervaring zijn van gepest worden. En hier zijn vele verschillende opties mogelijk waar je op later leeftijd last van kunt hebben. Ook als jij iemand was die juist andere kinderen pestte, kan dit zijn uitwerking hebben op jou als je ouder bent.
Effect op latere leeftijd:
Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, angst voor sociale situaties, of moeite met vertrouwen in anderen. Soms ontwikkel je sociale angst of een laag zelfbeeld.
2. Verlies van een huisdier
Voorbeeld: Het verlies van een geliefd huisdier op jonge leeftijd.
Effect op latere leeftijd:
Kan leiden tot gevoelens van verdriet en gehechtheid, en mogelijk moeite met het omgaan met verlies of verliesangst in de toekomst.
3. Vervelende ervaring tijdens de medische behandeling
Voorbeeld: Een kind dat een pijnlijke of nare medische ingreep meemaakt. Denk hierbij ook aan het alleen zijn tijdens de operatie of ingreep, in het ziekenhuis “verlaten zijn”door de ouders of niet gehoord zijn als je als kind aangaf dat je pijn had. Waardoor de situatie uiteindelijk ernstiger bleek dan gedacht werd.
Vooral als je werd opgevoed met het motto: niet klagen maar dragen kan dit grote gevolgen hebben voor jou op latere leeftijd.
Effect op latere leeftijd:
Kan angst voor medische procedures ontwikkelen, of een algemene angst voor ziekenhuizen en dokters. Maar ook moeite hebben met grenzen aangeven, pleasegedrag, niet goed genoeg zijn.
4. Verlies of scheiding van ouders
Voorbeeld: Een ouder die korte tijd weg is door bijvoorbeeld een scheiding of vakantie zonder contact. Of door een scheiding niet meer thuis woont. Sterfte van een ouder of verzorgingsfiguur of in de steek gelaten zijn door een of beide ouders.
Effect op latere leeftijd:
Kan invloed hebben op het vertrouwen in relaties en de emotionele stabiliteit. De ouders staan voor de basis en als die mist tijdens het opgroeien, kan dit ervoor zorgen dat je moeite hebt om anderen te vertrouwen of om hulp te vragen.
5. Negatieve ervaringen met leeftijdsgenoten of leraren
Voorbeeld: Iemand die zich voortdurend niet begrepen voelt of klein wordt gemaakt door anderen. Dit kunnen ouders zijn of leraren of ook klasgenoten.
Effect op latere leeftijd:
Kan leiden tot laag zelfbeeld, sociale terughoudendheid, of het ontwikkelen van perfectionisme als compensatie.
Hoewel deze trauma’s klein lijken, kunnen ze, afhankelijk van de frequentie en de context, grote invloed hebben op de emotionele ontwikkeling en het welzijn op latere leeftijd. Het is belangrijk om deze ervaringen serieus te nemen en indien nodig professionele hulp te zoeken.
Oude pijn opruimen
Oude pijn dient opgeruimd te worden. Niet weggegooid maar aangekeken en serieus genomen te worden. Jij, nu als volwassende zorgt er nu voor dat je jouw oude pijn die je toen als kind voelde nu serieus neemt. En je voorziet jezelf in de behoefte gehoord en gezien te worden. Dit is nodig om niet afhankelijk van anderen te zijn voor erkenning en liefde.
Oude pijn doorvoelen
Het voelen van oude pijn kan een complexe en soms emotioneel belastende ervaring zijn. Dit is iets wat je misschien, onbewust, liever niet doet. Maar juist hier even een keer de tijd en aandacht voor nemen, zorgt ervoor dat de lading ervan afneemt.
En vooral merk je ook, dat je het in jezelf veel groter had gemaakt. Dit doet een kind. En die grootheid draag je als volwassene nog steeds met je mee. Het is tijd hier nu inzicht in te verkrijgen zodat jij, als volwassene, er nu op de juiste manier mee om kunt gaan.
Hier zijn enkele stappen die je kunnen helpen om deze gevoelens te erkennen en ermee om te gaan:
Acceptatie
Erken dat de pijn er is en dat het normaal is om oude wonden af en toe weer te voelen. Het vermijden ervan kan de pijn juist versterken. Acceptatie is de eerste stap naar verwerking en transformatie van jouw beschermingsmechanisme.
Sta stil bij je gevoelens
Neem de tijd om te voelen wat er in je opkomt zonder oordeel. Het kan helpen om je gevoelens op te schrijven of te delen met iemand die je vertrouwt. Oefenen in voelen zorgt ervoor dat je het niet meer in je hoofd rationaliseert en meer in contact komt met wat jij echt nodig hebt.
Zelfzorg en ontspanningsstechnieken
Ademhalingsoefeningen, meditatie, of ontspanningsoefeningen kunnen je helpen om rust te vinden tijdens het verwerken van pijn. Yoga en mindfulness zijn hele sterke tools om jezelf te oefenen om in het heden te blijven. Het verleden los te leren laten en zo je toekomst te veranderen.
Zoek begeleiding
Allemaal hebben we soms even een hand in de rug nodig. Het is fijn om een begeleider te hebben die je weer een stapje dichter bij jezelf brengt. Persoonlijke ontwikkeling, traumaverwerking, spirituele ontwikkeling begint bij het opruimen van oude pijn. Een goede coach kan je inzicht geven in jouw patronen.
Wees geduldig met jezelf
Het helingsproces kost tijd. Wees mild voor jezelf en geef jezelf de ruimte om te genezen.
Onthoud dat het voelen van oude pijn een deel kan zijn van genezing en groei. Het is een stap in het proces van jezelf beter leren kennen en helen.
Oude pijn opruimen op Sardinie
Wil je meer weten over traumaverwerking of hulp bij het verwerken van oude pijn? Neem gerust contact op—je bent niet alleen op deze reis.
Bij ons kun je kiezen voor een individuele coaching reis op het prachtige eiland Sardinie. Dit traject duurt 6 dagen en dankzij het verblijf op dit mooie en rustgevende plekje kun je jouw oude pijn op de juiste manier doorvoelen, opruimen en van je last nu een kans maken.
