Hoogbegaafd, wat is dat eigenlijk? Vroeger ging dit alleen over een hoog meetbaar IQ en hoge schoolcijfers, vaak gepaard gaand met het overslaan van een of meerdere klassen. Inmiddels is duidelijk dat het niet altijd het geval is bij hoogbegaafd zijn. En wat is de relatie tot hoogsensitief zijn? Is dit hetzelfde of zijn er verschillen?
Leestijd: 8 minuten
Wat is hoogbegaafd?
Allereerst gaat het niet om een meetbaar IQ, want hoogbegaafde mensen kunnen ook last hebben van presteren onder tijdsdruk. Waardoor een test slecht gemaakt wordt. Ze hebben een zeer goed geheugen, sterke verbale begaafdheid, grote woordenschat en of verschillende talenkennis. Ze zijn vaak idealistisch en hebben een groot rechtvaardigheidsgevoel. Ook beschikken ze over een complexe manier van denken, stellen onderzoekende vragen en zijn ongeduldig als het niet direct wil zoals zij dat zien. Ze kunnen zaken intens beleven.
Overeenkomsten Hoogbegaafd en HSP
1 Sociaal
Beiden hebben een groot inlevingsvermogen en een hoog empathie gehalte. Ze voelen een ander goed aan en zijn erg betrokken bij anderen.
2 sterk ontwikkelde zintuigen
Beiden hebben goede zintuiglijke waarneming. Vaak is een zintuig sterker ontwikkeld, zoals bijvoorbeeld geluid of geur.
3 omgeving
Ze zijn gericht op de omgeving, omdat ze veel aanvoelen van anderen. Daardoor hebben ze een groot aanpassingsvermogen. Wat vaak leidend is voor hun gedrag. Daar kunnen ze zichzelf in verliezen. De behoefte van hun medemens wordt snel gescand en daarmee is vaak hun eigen behoefte om aardig gevonden te worden verwikkeld.
4 intuitie
Doordat ze een groot inlevingsvermogen hebben, voelen ze snel aan wat er speelt. Ze ervaren gevoelens van anderen vaak ook terwijl de ander dit nog niet door heeft. Ze voelen snel aan hoe de sfeer is. Wat voor energie er hangt of hoe een ander in zijn energie zit.
4 anders zijn
Er niet bijhoren of afwijkend zijn en buiten de groep vallen is ook zeker een overeenkomst tussen deze twee. Vaak zijn ze sneller volwassen of denken ze al op een volwassener niveau dan hun leeftijdgenoten als ze jong zijn. En vaak voelen ze zich niet begrepen.
5 anders denken
Deze is heel belangrijk, want in hun hoofd werkt het vaak sneller.
Ze kunnen snel verbanden leggen, zijn vaak al meerder stappen vooruit en benaderen problemen creatief vanuit verschillende invalshoeken. Ook kunnen ze vaak snel schakelen, denken buiten reguliere kaders en beelddenken kan ook onderdeel zijn van hun denkvermogen. Daarbij zijn ze orgineel en creatief en intuitieve denkers. Ze denken vaak meer vanuit hun hart als vanuit hun persoonlijkheid. Soms kunnen ze ook heerlijk wegdromen en fantaseren.
6 orde en gezag
Vaak zijn ze ook rebels en hebben moeite met de gevestigde orde. Dit heeft te maken met het snel doorzien van verborgen agenda’s en andere machtsspelletjes. Ze accepteren regels niet klakkeloos maar vragen liever door. Ze gaan niet zomaar mee, je moet met goede argumenten komen. Dit heeft ook te maken met het snel doorzien van incompetentie waardoor gezag niet wordt geaccepteerd.
7 intensief voelen
Hun emoties en gevoelens zijn intens. Ze kunnen vurig gepassioneerd zijn, of volledig opgaan in prestatiedrang of concurrentie. Als ze gespannen zijn dan kunnen ze veel en druk gaan praten of dwangmatig handelen. Ze kunnen ook emotioneel verstrengeld zijn met de ander.
8 zingeving
Doorvragen en de diepere laag ontdekken is ook zeker een overeenkomstig kenmerk. Vaak houden ze niet zo van sociale verplichtigingen omdat ze weten dat er dan oppervlakkige gesprekken verwacht worden, waar ze niet goed in zijn. Sterker nog, eigenlijk een hekel aan hebben.
9 presteren onder druk
Dat is voor beide lastig. Liever willen ze niet dat er iemand over hun schouder meekijkt en ze voelen zich snel opgejaagd. Het maken van testen is vaak vervelend en kan leiden tot lagere resultaten. Ook de toon van kritiek kan leidend zijn, waardoor ze zich aangevallen voelen en onveilig.
10 andersmans mening
Waardering van anderen is belangrijk, ze voorvoelen vaak of ze begrepen worden. Als dit het geval is, dan voelen ze zich veilig en kunnen ze beter functioneren. Ze zijn vaak perfectionistisch en vooral ook loyaal en trouw als ze zich prettig voelen bij de ander.
11 Doorzetting
Ook hebben ze een behoorlijk doorzettingsvermogen, leggen ze vaak de lat te hoog en zijn ze altijd gedreven en gemotiveerd om tot betere resultaten te komen. Vaak koste wat het kost.
Hoe kun je als hoogbegaafd of HSP jezelf ontwikkelen?
Door je persoonlijk te ontwikkelen waarbij de nadruk steeds weer ligt op leiderschap nemen voor jezelf. Zodat jij de regie hebt over jouw leven. Zelfstandigheid, autonomie waarbij je leert welk gevoel van jou is en wat bij anderen hoort. Zodat je alleen jouw gevoel kunt ervaren om te weten hoe het met je gaat.
Een drietal zaken zijn belangrijk bij het ontwikkelen van jezelf. Een is jezelf goed profileren. Vaak houd je er niet van om in de belangstelling te staan en je hebt zelfs een hekel aan gebakken lucht en ego tripperij. Leerpunt is hier om jezelf in je eigen kracht te voelen en daar ook voor te gaan staan.
Pro-actief zijn. Niet je laten leiden door andermans gevoelens maar zelf verantwoordelijkheid nemen voor je eigen welbevinden. Hier gaat het het verhogen van zelfvertrouwen en zelfbeeld. Anders kan dit leiden tot faalangst en afhankelijkheid. Dit kan ook overgaan in verslaving.
Belangrijk is ook zorgen voor een goed evenwicht in energie. Als je meer geeft, dan moet je ook daarna meer rust pakken. Houd je belastbaarheid en belasting goed in evenwicht en verdeel je energie goed. Na een piek komt altijd een dal. Het leren van Wu wei, de kunst van het niet doen, vanuit het Yin Yang principe, is een van de meest effectieve manieren om dit evenwicht te leren bewaren.
Hoogbegaafd en intelligentie
Als je hoogbegaafd bent, dan ben je leergierig, je vraagt door, bent snel van begripen neemt dieper waar. Je hebt een hoog leertempo en brede interesses. Verder houd je ervan om intellectueel uitgedaagd te worden. Je zet graag je analytisch denkvermogen en inzichtelijkheid in. Zonder uitdaging ga je je vervelen.
Conclusie hoogbegaafd vs. hoogsensitief
Zowel hoogbegaafden als hoogsensitieve personen kunnen veel in zichzelf gekeerd zijn en veel in hun hoofd zitten. maar dit heeft wat mij betreft met name te maken als je zelf niet goed weet wat je met jezelf aan moet. Zodra je gecoacht wordt op persoonlijke ontwikkeling, ontdek je dat je inderdaad afwijkt en bijzonder bent. En dat je last juist een talent is. Je hoeft alleen maar te ervaren hoe je jouw talent, jouw gave, het beste kunt inzetten zodat je er zelf niet al te moe van wordt.
Mijn opinie
Ik heb moeite met het woord Hoog. Dat insinueert dat je boven anderen staat net als hoogopgeleid t.o.v. laagopgeleid. Is er dan ook een laagbegaafd of een laagsensitief alternatief en zo ja wat betekent dit dan? Uiteindelijk gaat het dan over het meetbare IQ maar dat is in dit artikel al omver gegooid. Blijft achter in de ontwikkeling, maar wat is dan een normale ontwikkeling? Laag begaafd betekent ook dat je behoefte hebt aan routine. Dat is ook voor de meeste onder ons het beste en zeker als je hoogbegaafd bent. Juist op vaste tijden dingen doen helpt je meer uit je denken te komen.
Daarbij kun je als laagbegaafd of zwakbegaafd andere gaven hebben, die een hoogbegaafde niet heeft. Inmiddels weten we dat een laagbegaafde niet zo goed is met woorden maar wel beter aanvoelt.
Hoog versus laag
Iedereen wil liever het woordje hoog ervoor ipv laag. Terwijl laag bij de grond, aarden, een van de meest belangrijke oplossingen is om vanuit hoogbegaafdheid of hoogsensitief te landen in je authentieke zelf. Om jouw begaafdheid of sensitiviteit ook echt als een gave te zien en zo te gebruiken ipv een last of een diagnose, zal je moeten leren in laagte te zakken. En te ontdekken dat juist in de tegenstelling jouw levensles schuilt.
Wie veel in zijn hoofd zit, wordt geleerd naar het lichaam af te dalen en te gaan voelen. Dalen of stijgen, het een is niet perse beter dan het andere. Als je eenmaal in de top zit, dan kun je alleen nog maar zakken. Om dan vervolgens weer te gaan stijgen. Alles is up and down, omhoog en weer omlaag. Het bestaat niet dat je alleen maar stijgt en je aan de top bevindt. Het leven leert je dat na de top weer een dal komt en afdalen nodig is om weer te kunnen stijgen. Daarin schuilt de les.
Verder denk ik dat we allemaal begaafd zijn en sensitief en dat het vanuit spirituele ontwikkeling duidelijk wordt welk pad dat is voor jou. Wat zijn jouw unieke gaven die jou zo speciaal maken en waar jij in dit leven je pad mag bewandelen? Vanuit Het Levenspad ontdek je hier meer over. Wie ben jij nu eigenlijk en wat wil jij nu echt? Dat zijn de enige 2 belangrijke vragen waar je tijdens je leven mag achterkomen dankzij jouw gaven.