Adem halen, we doen het elke dag en het gaat helemaal vanzelf. Dus zou je zeggen dat is toch altijd goed? Maar dat klopt niet helemaal. Je adem past zich aan jou aan. Hoe jij je voelt en waar je aan denkt.
CO2 is geen afvalgas
Vaak zegt men dat je verse lucht en zuurstof inademen om je lichaam te voeden en CO2 uitademen om dit afval uit het lichaam te laten stromen. Maar CO2 is een hele belangrijke stof in het lichaam. Als je inademt wordt er in de longen via de longblaasjes zuurstof naar het bloed getransporteerd. De zuurstof deeltjes hechten zich aan de ijzerdeeltjes die in de rode bloedlichaampjes in bloed zitten. Dan wordt via het bloed het zuurstof naar al de belangrijke structuren gebracht. Zoals je hersenen, nieren, lever. Het CO2 gas zorgt ervoor dat het zuurstof op al deze plekken terecht komt. Als je te snel en of teveel uitademt dan verlies je sneller CO2 dan dat zuurstof bij de structuren kan komen. En dit heeft vele klachten tot gevolg.
Productie CO2
CO2 wordt geproduceerd door de verbranding van voedingstoffen als vetten en koolhydraten in het lichaam. Bijvoorbeeld in de spieren. Waar het vervolgens een reactie aangaat met het water in het bloed. Hieruit ontstaat H+ ( zuur) en HCO3-( licht basisch) en dit wil zeggen dat CO2 ook de Ph waarde in het bloed regelt. De nieren filteren het bloed en verwijdert afvalstoffen. Maar de nieren hebben ook een belangrijke functie bij de regulatie van de pH. De nieren reguleren namelijk, op basis van de pH van het bloed, hoeveel base (bicarbonaat, HCO3-) en zuur (H+) worden uitgescheiden.
Disbalans O2- CO2
Zoals bijvoorbeeld bij COPD waar er teveel CO2 in het bloed opgestapelt en hierdoor gaat het bloed meer verzuren. Men kijkt dan vaak alleen naar de opstapeling van CO2 in het bloed, dat komt door een slechte afwisseling van CO2 aan de longen. Leren de balans tussen zuurstof en kooldioxide weer te herstellen door gezond te ademen kan veel gezondheidswinst opleveren. Zelfs als je nog maar 1 long hebt. Met een paar simpele ademhalingsoefeningen kun je leren deze balans weer te herstellen.
Fotosynthese
De fotosynthese laat zien dat CO2 voor ons misschien afval is maar door de planten als voeding wordt gezien. Dat is het mooie aan de natuur, de cyclus is er al er hoeft niet gerecycled te worden in de natuur.
Planten gebruiken koolstofdioxide bij de fotosynthese. Bij deze chemische reactie worden water (H2O) en koolstofdioxide (CO2) opgenomen en in glucose omgezet, terwijl zuurstofgas (O2) wordt afgegeven. Voor dit proces is energie nodig. Deze energie is zonlicht. De zonne-energie zorgt voor het aanmaken van glucose. De glucose is energiebron in andere organische stoffen, bouwstoffen als cellulose en eiwitten, ten behoeve van groei en voortplanting. Zo komt de koolstof uit de kooldioxide via fotosynthese terecht in allerlei andere stoffen, deels zichtbaar, zoals cellulose en lignine in het hout van bomen.
Dieren en adem halen
In kassen wordt koolzuurgas als een soort bemesting van de planten gebruikt: bij aanwezigheid van meer koolstofdioxide groeien veel planten wat sneller. Ook bij een toename van het koolstofdioxidegehalte op Aarde kan de vegetatie sneller groeien.
Dieren doen het omgekeerde van wat planten doen: zij ademen zuurstof in voor de ‘verbranding’ van, uit verteerd voedsel afkomstige, voedingsstoffen. Bij de verbranding van deze vetten en koolhydraten in het lichaam wordt koolstofdioxide geproduceerd, die ze uitademen. De eerder door het zonlicht aan de planten geleverde energie komt tijdens de verbranding van deze voedingsstoffen weer vrij.
Beschermmechanisme van het lichaam
Omdat je lichaam zeer ingenieus is, zorgt het lichaam ervoor dat het beschermd wordt door alle uitgangen te sluiten. Dat is o.a. een reden waarom je neus verstopt raakt. Het weefsel in de neus zwelt op om te zorgen dat er geen CO2 meer uitgaat. Maar het kan ook zorgen voor krampen in de bronchieen. Denk aan Astma en benauwdheid. Maar ook een brok in de keel kan een teken zijn van te snel ademen. Ook kunnen de aderen vernauwen wat een versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk en zelfs hartritmestoornissen tot gevolg kan hebben. Als dit te vaak gebeurt dan schakelt het lichaam over op plan B. En dit betekent dat de nieren mineralen gaan afstaan zoals Kalium en Calcium. En als dit te vaak gebeurt kan dit nierfalen tot gevolg hebben.
Adem gezond, verhoog je immuunsysteem en voorkom klachten!
Gezond ademen is dus van levensbelang. Maar hoe kun je dit voor elkaar krijgen? Allereerst is het belangrijk helder te krijgen hoe jouw ademhaling is in rust en hoe je doorgaans ademt. Dan kan je metingen doen om te zien of je misschien chronisch hyperventileert. Dit lijkt overdreven, maar ik kan je vertellen dat we al snel hyperventileren en misschien denken dat dit wel meevalt. Dit heb ik zelf ook ervaren.
Neusademhaling is gezond
Door je neus ademen heeft de volgende voordelen:
- de lucht vermengt zich met stikstofmonoxide en dit heeft als voordeel dat het slechte bacterieen doodt en het helpt aderen, luchtwegen en haarvaten verwijden. Dan kan zuurstof beter worden opgenomen.
- hart-en vaatziekten, diabetes en slaapapneu wordt in verband gebracht met mondademhaling.
- mondademhaling zorgt voor droog tandvlees, dat zorgt voor ontstekingen en gaatjes. Ook zorgt het voor een slechte adem en een droge mond.
- Door neusademhaling ga je vanzelf dieper ademen. Dat zorgt voor ontspannen en brengt de bloeddruk omlaag.
- Bij neusademhaling komt de lucht langs de reukreceptoren. Deze geven signaal af aan dat deel van de hersenen waar emoties zijn opgeslagen. Deze worden zo gestimuleerd.
- Doordat je afwisselend door links dan weer rechts ademt, harmoniseert dit het hele zenuwstelsel.
De neusademhaling in rust en inspanning
De neusademhaling is vooral belangrijk in rust. Het is niet nodig door je mond te ademen als je in rust bent. Pas bij inspanning, als je meer zuurstof nodig hebt in een korte tijd, mag de mond uiteindelijk mee gaan doen. Je kunt je conditie verbeteren door tijdens inspanning te proberen je mond zo lang mogelijk gesloten te houden. Zo train je jouw lichaam en je ademhaling om de zuurstof- koolzuur balans in stand te houden. En lekt er minder snel koolzuur weg uit het lichaam.
Oefening neusademen
Ga zitten en adem eerst helemaal uit. Nu druk je een neusgat dicht en adem je rustig zonder al teveel inspanning in door het geopende neusgat. Dan druk je die dicht en adem je door het andere neusgat rustig uit. Vervolgens door hetzelfde neusgat ook weer rustig inademen. En vervolgens dichtdrukken en weer door het andere uitademen en weer rustig in. De truc is dit zo ontspannen mogelijk te doen. Dus geen geluid te maken tijdens het ademen, maar de luchtstroom als vanzelf te laten in en uit stromen.
Bewust worden neus ademen
Uiteindelijk gaat het om bewustwording. Zodra je dagelijks erop gaat letten alleen door je neus te ademen, zal dit steeds meer een nieuwe gewoonte gaan worden. In het begin is het misschien wat onwennig en merk je dat je veel vaker door je mond ademt dan dat je dacht. Op onbewaakte momenten is het soms een echte eye opener dat je mond toch stiekem een beetje mee ademt. Door dan steeds weer consequent de mond te sluiten, leer je uiteindelijk vaker met de neus te ademen. Ook als de mond maar een heel klein beetje los is, lekt er koolzuur weg, dus ook dan goed opletten en steeds meer adem naar de neus brengen, alleen door de neus de adem laten instromen.
Verstopte neus
Als je denkt dat je neus verstopt zit en je daardoor door de mond moet ademen, kun je het ook omdraaien. Doordat je koolzuur door je mond laat weglekken, gaat de neus verstoppen. Vaak is zelfs een verkoudheid sneller op te lossen, door op je ademen te letten. Als je sneller weer gaat proberen toch door de neus te ademen, zal je merken dat de neusademhaling weer beter gaat. Het lijkt misschien voor jou alsof het omgekeerd is, maar uit eigen ervaring kan ik je laten weten dat dit niet zo is. Een neusverkoudheid gaat ook sneller over als je kunt blijven oefenen met het zo licht en ontspannen mogelijk door de neus te blijven ademen.
Oefening om de neus weer vrij te maken
Adem eerst helemaal uit zo goed mogelijk door je neus als dit lukt. Dan knijp je de neus dicht en ga je ja-knikken met je hoofd terwijl je de adem inhoudt na het uitademen. Dit doe je net zo lang tot je voelt dat je weer wilt inademen. dan adem je rustig in door je neus. Na een minuut herhaal je dit nog een keer. Je zal opmerken dat je neus weer opent en je al wat makkelijker weer door de neus kunt ademen. Hiermee ervaar je dus ook dat zodra je de balans herstelt, de lucht weer vrijer gaat stromen door de neus.
Adem halen en ontspanning
Het is belangrijk ontspannen te ademen in rust. Maar dit is niet gemakkelijk. Daarom is het goed om te leren hoe het komt dat je ademhaling versnelt. Wat houdt je bezig en waar maak je je zorgen om? Je ademhaling past zich aan aan hoe jij je voelt. Het is onderdeel van het autonoom zenuwstelsel dat zodra er verhoogde spanning wordt waargenomen de hartslag laat versnellen en ook de ademhaling sneller en oppervlakkiger maakt. Als je merkt dat dit gebeurt terwijl je eigenlijk in rust bent, dan is het goed om eens aan adem coaching te denken.
Gezond ademen en yoga
Wie al eens aan yoga heeft gedaan, heeft waarschijnlijk ook al met ademhalingsoefeningen kennis gemaakt, de Pranayama. Prana betekent levensenergie en adem wordt gezien als levensenergie. het is in ieder geval de meest opvallende vorm, die je ook echt meteen ervaart. Prana betekent nog veel meer. Levensenergie vind je overal waar trilling is. Alles wat energie is, trilt. Deze trilling is tevens een resonantie van de aardtrilling. In de natuur vind je veel levensenergie terug, denk maar aan ruisende bladeren, golvende zee en het directe contact met de aarde, dus resonantie. In de steden waar veel beton is en geen direct contact meer is met de aarde, is het dus moeilijker deze levensenergie te ervaren. ga jezelf maar na, hoe voelt het als je na een drukke dag even kunt uitwaaien aan zee? Of een boswandeling maakt lopend over bladeren en mos?
Yoga ademhaling
Omdat dit niet altijd mogelijk is, is het fijn dat er yogalessen zijn die in ieder geval werken met de ademstroom. Er zijn ontzettend veel ademhalingsoefeningen binnen yoga te vinden en allemaal hebben ze hun eigen uitwerking en eigenschappen. Wat belangrijk is om te weten, is dat het verstandig is, eerst te ontdekken hoe het met jouw dagelijkse ademkwaliteit is. En dan pas verder te gaan met de pranayama oefeningen. Als je dit andersom doet, kan het juist averechts werken. Je gaat nog meer koolzuur lekken, je ademt verkeerd of met teveel inspanning. Waardoor je niet ontspannen raakt en tevens misschien wel klachten gaat krijgen.
adem en coaching
Adem coaching maakt je niet alleen bewust van jouw ademkwaliteit. Ook kun je inzicht verkrijgen in de reden hiervoor. Wat ligt eronder?
Ademwerk en lichaamsbewustzijn brengt je tot meer zelfinzicht.
Adem als poort naar binnen
Als je met adem coaching aan de slag gaat, merk je dat de ademhaling zich aan jouw gevoel aanpast. Om ontspannen te kunnen ademen, is het belangrijk ook ontspannen te zijn. Als dit niet het geval is, dan is het goed samen met je coach te bekijken waar dit vandaan komt. Jouw adem brengt je verder naar binnen, zodat je in contact kunt komen met jouw echte kern, jouw ziel, jouw essentie. Alleen daar vind je wat er toe doet voor jou. Daar leer je van jezelf wie je bent en wat je echt wil. Alleen jouw ziel kan je dit laten ervaren. De adem helpt je in contact te komen hiermee. Werk dus van buiten naar binnen en dan weer naar buiten om ontspannen te kunnen ademen.
Elke adem is een nieuw begin
Ademen is cyclisch, zodra je bent uitgeademd begint er weer een nieuwe cyclus van de ademhaling. Elke inademing staat voor inspanning, terwijl de uitademing staat voor ontspanning. Tussen in -en uitademing zitten ook adempauzes. Soms kort soms lang en soms verdwijnen ze helemaal en gaatt de inademing in een keer over in de uitademing en vice versa. Ook dit vertelt je hoe je je op dit moment voelt. Tijdens ademcoaching is het mooi dit te ontdekken en hier mee te oefenen.
Mee ademen met de seizoenen
Wat ik zelf heel mooi vind, is dat je deze cyclus ook met de seizoenen kunt vergelijken. Elke inademing is een inspanning en staat voor groei, opwaartse energie zoals in de lente. Dan op de top van de groei, is er bloei. De energie breidt zich uit als de stralen van de zon en deze energie past bij de zomer. Als de uitademing inzet gaat de energie omlaag. Langzaam keert de energie naar binnen om los te kunnen laten. En deze vorm past bij de herfst. Als echt alles is losgelaten, oftewel is uitgeademd dan is daar weer een pauze.
Adem pauze na het uitademen
Een stilte alsof er niets gebeurt, alsof de energie niet beweegt. Maar er gebeurt juist heel veel. net als in de winter is de energie ondergronds en borrelt en kabbelt in ons. Juist deze adempauze is zo belangrijk voor onze adem, want het brengt de zuurstof-koolzuur balans weer op peil. En mede in ons leven in deze energie zo belangrijk om een goede voorbereiding te treffen voor de komende groei, de inspanning om weer een nieuwe uitdaging aan te gaan.
Durf in stilte te zijn
Ook iets om bij jezelf te onderzoeken. Stel jezelf eens de volgende 2 vragen:
Durf jij in stilte te zijn?
Ga je snel weer inademen omdat de stilte je onrustig maakt?
Stilte is heilzaam, genezend. Omdat in stilte er weer ruimte komt, voor wat is weggestopt.
Dus durf na de uitademing even stil te zijn. Houd deze stilte even aan als oefening. Zo breng je meteen weer je O2-CO2 in balans.
Een adem oefening
Hieronder een adem oefening die je leert weer ontspannen de lucht naar binnen te laten stromen en weer naar buiten. Zonder inspanning de adem licht naar binnen te laten gaan, naar de buik. De oefening is tevens doeltreffend om zo langzaam steeds meer in contact te komen met de diepere lagen in jou.
Adem halen op Sardinie
Wil je ook ervaren hoe heerlijk het is om adem te halen en hiermee te oefenen aan zee op Sardinie? Sardinie een groot en vooral nog ongerept eiland. Met veel vrije natuur en verlaten kustlijnen, met name in het zuidwesten. Adem halen aan zee in combinatie met alle andere zintuigelijke ervaringen die de frisse buitenlucht aan zee je laten ervaren, is een weldaad voor je ademhaling. Het aanwezig zijn in de natuur, zeker als die nog zo ongerept is als op dit eiland, is heerlijk voor je geest. Je voelt de levensenergie weer door je heen stromen. Als je veel binnen bent geweest en het voor jou lastig is in de natuur te zijn, dan is Sardinie een ideale bestemming om je batterij weer op te laden.
Spreekt dit je aan, dan is een ademretreat iets voor jou!
Ademretreat
Je kunt kiezen om een ademretraite te boeken bij ons. Dan verblijf je bij ons met meerdere deelnemers en ga je samen in een groep aan de slag met het verbeteren van jouw adem.
Het voordeel van een individueel retreat is dat er alle aandacht is voor jouw ademhaling en je samen met mij goed kunt onderzoeken hoe je jouw ademkwaliteit kunt verbeteren.
Het voordeel van het groepsretreat is dat je zo ook kunt horen waar anderen mee kampen en je dit samen kunt delen.
Extra literatuur
Er is veel keuze als je graag meer over adem halen wilt lezen. Je kunt verschillende onderzoeken lezen of meer opzoeken van bijvoorbeeld Dr. Buteyko. Of het boek “Het nieuwe ademen ” lezen van onderzoeksjournalist J. Nestor. Hij heeft in zijn boek heel wat verschillende onderzoeken gebundeld. En hier kun je al heel veel in terug vinden.
