HSP staat voor Highly Sensitive Personality en zoals deze term gebruikt wordt, doet het vaak vermoeden dat het om een nieuwe diagnose gaat of een aandoening. Het is geen persoonlijkheidsstoornis of aandachtsstoornis. Het gaat om een bijzonder talent. Namelijk het talent om dieper te voelen, scherper waar te nemen.
Als je hooggevoelig bent, dan ben je gevoelig voor prikkels. En deze prikkels kunnen via de verschillende zintuigen binnen komen. Het kan zijn dat je gevoelig bent voor licht of geluid of juist meer voor andere sensaties als geur, smaak, energie, gevoel.
Leestijd: 10 minuten.
HSP is geen diagnose
Ik onderstreep het hier nog maar eens een keer, het is geen diagnose. Ook al kun je als je HSP opzoekt op sites terecht komen, die de indruk geven dat het een aandoening is. Dat het gaat om een persoonslijkheidsstoornis en je last hebt van symptomen. In de psychiatrie is het een trend geworden om afkortingen te verzamelen en daar een ziekte van te maken. Terwijl veel stoornissen ook een positieve kant hebben. Deze wordt alleen niet belicht omdat het niet past in onze samenleving.
Het wordt tijd dat we hier anders over gaan denken. In plaats van naar de negatieve kanten te kijken, is het ook een idee om de andere kant te onderzoeken. Als je een aandachtstoornis hebt, kun je misschien niet zo lang stil zitten en focussen. Daarentegen werkt je creatieve brein wel optimaal. Als je leert iets meer rust te creeeren en ruimte te bieden aan je creativiteit, dan zal je merken dat je minder last hebt van concentratieproblemen.
Wat kun je allemaal als je hooggevoelig bent
Wanneer je hoogsensitief bent, dan neem je scherper waar. Je hebt een verhoogde opmerkzaamheid. En de informatie die je tot je neemt, heeft voor jou vaak een diepgaandere verwerking. Dat betekent dat je vaak langer nadenkt over zaken voordat je een beslissing neemt.
HSP kenmerken – checklist
Dit is een HSP checklist zoals die is opgesteld nadat er een aantal onderzoeken zijn gedaan naar HSP.
- Je reageert sterker dan gemiddeld op geluiden, geuren en/of licht.
- Je neemt veel details waar.
- Je neemt meer non-verbale signalen van anderen waar.
- Je voelt je anders dan anderen.
- Je voelt je vaak niet begrepen.
- Je denkt diep over dingen na.
- Je handelt gewetensvol.
- Je weet of voelt vaak wat je nodig hebt.
- Je bent geneigd tot overanalyseren zoals denken in doemscenario’s.
- Je denkt soms te complex of anderen vinden dat je ingewikkeld doet.
- Je kunt originele oplossingen bedenken in complexe situaties.
- Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel en komt voor de underdog op.
- Je bent gericht op anderen en hun behoeften.
- Je voelt de sfeer in een groep aan.
- Je houdt van harmonie in jezelf en om je heen.
- Je raakt sneller overprikkeld (je ervaart bijvoorbeeld kortsluiting, verwarring, sterk emotioneel, prikkelbaarheid leegte of chaos in je hoofd).
- Je trekt je regelmatig terug.
- Je hebt regelmatig tijd nodig voordat je een antwoord geeft of een keuze maakt.
- Je wilt graag overzicht voordat je beslist of in actie komt.
- Je denkt niet alleen aan jezelf maar ook aan het groepsbelang.
- Je kunt snel verbanden leggen en denkt daardoor soms sneller in stappen vooruit.
- Je voelt emoties en stemmingen van anderen aan.
- Je vindt een-op-een contact fijner dan groepscontact.
- Je bent graag behulpzaam.
- Je vindt het (soms) lastig om met veranderingen om te gaan, vooral als het plotseling is.
- Je bent regelmatig hard voor jezelf.
- Je hebt een diepgaande manier van verwerken.
- In de natuur laad je jezelf op.
Waarschijnlijk herken jij ook behoorlijk wat punten. Dus is nu is de vraag wanneer ben je dan Hooggevoelig? Of ben je overgevoelig?
Trauma of HSP
Want als je getraumatiseerd bent, dan is je stress level chronisch verhoogd. Je maakt cortisol aan en zoals je inmiddels vast wel weet heeft dit de nodige gevolgen voor je gezondheid. Maar vooral ben je op emotioneel niveau vaak snel geirriteerd en heb je dan last van teveel prikkels. Ook emoties als angst, schuld, schaamte en boosheid kunnen je in de weg zitten. je bent dan vooral overgevoelig voor prikkels van buitenaf.
Als ik de HSP checklist zo bekijk, dan valt mij als eerste het laatste punt op. In mijn mening laadt iedereen zichzelf op in de natuur. Zolang we nog mensen zijn en geen robots zal dit voor iedereen een aanrader zijn.
Als ik de andere punten dan een voor een doorneem, dan valt mij op dat er ook veel overlevingsmechanismen in terug komen. Zoals bijvoorbeeld “Je bent regelmatig hard voor jezelf”vaak gelinkt aan perfectionisme en het is nooit genoeg. Een patroon wat veel voorkomt na het niet goed verwerken van jeugdtrauma mbt de ouders. Of “je bent altijd behulpzaam”is dit dan in plaats van aan jezelf te denken of ben je alleen maar behulpzaam en zo hoef je niet je eigen problemen onder ogen te komen.
Ben ik getraumatiseerd?
Misschien denk je wel dat jij geen trauma hebt. Omdat in jouw beleving trauma alleen zware thema’s bevat. Maar een trauma is een onverwerkte situatie. En dit kan ook gaan om een tandartsbehandeling, een situatie op school of een reactie van je vrienden. En zeker hebben onze ouders invloed op hoe wij onze overlevingsmechanismen ontwikkelen. Ook al heb je een fijne jeugd gehad. Toch kan er een overtuiging mee gegeven zijn, die je later in de weg gaat zitten.
Ook al zijn de bedoelingen nog zo goed geweest, dat neemt nog niet weg dat jij er nu last van hebt. En dat noemen we een trauma. Daarom is het goed om af en toe eens nader te kijken naar hoe jij reageert en wat je patronen zijn. Hier kun je iets mee doen, waardoor je er anders mee om gaat en het leven makkelijker wordt. Meer met je mee gaat stromen.
Hoe weet je dan of je HSP bent?
In mijn optiek is het goed om je trauma’s op te ruimen, oftewel te verwerken. Dit betekent niet dat ze dan wegkunnen, maar het betekent dat ze onderdeel van jou zijn en je ze kunt gaan aanvaarden. Ze hebben je gebracht waar je nu bent. En dat is toch al een hele prestatie.
Trauma verwerken is ook niet de schuld geven aan jezelf of anderen. Het is verantwoordelijkheid nemen voor jezelf nu. Begrijpen wat er was en hoe het was. Begrip tonen voor jezelf en je gevoelens en de lading die te zwaar is langzaam aan verminderen door dit werk. Wat we ook wel zelfreflectie noemen.
Pas als je aan zelfreflectie hebt gedaan en het nodige aan trauma hebt opgeruimd, kun je gaan onderzoeken of je hooggevoelig bent. Het heeft geen enkele zin je weer achter een andere afkorting, diagnose of trend als je niet echt jezelf in de ogen wilt aankijken. Eerst het zware werk en dan pas kun je oprecht beoordelen of het HSP is wat je op dit moment nog ervaart.
Belasting- Belastbaarheid
Overgevoelig is iets anders dan HSP (hooggevoelig). Als je gespannen bent en je belastbaarheid kan de dagelijkse belasting niet meer aan, dan is het tijd om naar je belastbaarheid te kijken. Je kunt ook de belasting verlagen natuurlijk en dat gebeurt vaker. Denk maar aan burn out en overspannen zijn. Als eerste wordt de belasting verlaagd. Aangeraden wordt om totale rust te nemen. Even niet te werken en liever ook geen activiteiten ondernemen. Maar na verloop van tijd is je belastbaarheid ook afgenomen en kun je steeds minder hebben.
Ik ben van mening dat het belangrijk is naar de belastbaarheid te kijken. Eerst te analyseren waarom die niet voldoende is. Zodra je werkt aan traumaverwerking en het opruimen van oude pijn door deze op een andere manier te gaan bekijken, merk je dat je belastbaarheid verbetert. Daarom is traumaverwerking in alle gevallen een heel belangrijk onderdeel van jezelf helen, genezen. Elke ziekte vertelt ook iets aan jou en met traumaverwerking kun je hier achter komen.
Overgevoelig
Dus merk je dat je snel overprikkeld bent, heb je last van prikkelbare darmen en of allergien, intolerantie? Merk je dat je steeds minder kunt hebben en snel geirriteerd bent? Dan is je belastbaarheid verminderd en is het goed een coaching traject te doen op trauma. Daarna merk je dat je overgevoeligheid afgenomen is en je belastbaarheid verbetert. dan pas komt er ruimte voor HSP – hooggevoeligheid. Vanuit rust en stilte ben je meer gericht op het waarnemen van andere prikkels.
Is HSP een last of een gave?
En dat is het vervolgens de vraag is HSP een last? Want HSP is geen last het is een uitzonderlijk talent. Het is een gave als je goed kunt aanvoelen wat een ander wil. Het wordt een last als jij hier last van hebt omdat je dit niet bij diegene kunt laten. Jezelf afschermen voor wat anderen voelen is iets want je kunt leren. Maar alleen als je zelf al het nodige hebt opgeruimd.
HSP coaching
In de coaching die ik bied, kan ik je ook coachen op HSP. Maar zoals je inmiddels hebt gelezen, gaat dit alleen als jij met je demonen aan de slag wilt. En deze niet wilt bevechten maar juist kunt gaan omarmen. Dat klinkt misschien een beetje raar, maar is het niet zo dat wat we meemaken ons ook sterker maakt en ons waardevolle levenslessen leert?
What doesn’t kill you, makes you stronger!
Coachingtraject op Sardinie
Durf jij het aan om jezelf eerlijk en recht in de ogen aan te kijken en aan jezelf te werken?
Kom dan eens voor een HSP coaching retreat naar Sardinie. Dan ben je even in een geheel andere omgeving waar je helemaal tot rust komt en er alle aandacht is voor wat er speelt.
Vaak wordt ook geadverteerd met een prikkelvrije omgeving voor HSP ers. Ook daar heb ik een mening over. Wat is een prikkelvrije omgeving? Is dat een vacuumruimte? Want overal zijn prikkels. Ook in de natuur. En ook al is er bij ons bijna altijd rust en stilte, ik kan niet garanderen dat honden niet gaan blaffen of er een auto langskomt. Het gaat denk ik niet zozeer om prikkelvrij als wel om hoe kan ik tot rust komen in de natuur en de prikkels weer wat minder heftig laten binnen komen.
Daar kan ik je zeker mee helpen.
Stilte retraite
Ook een stilte retraite is zeker aan te raden. Daarbij raad ik je wel aan eerst wat oude pijn op te ruimen zodat je in de stilte jezelf kunt ontmoeten. Dan zal je jouw hooggevoeligheid als gave steeds meer kunnen ontwikkelen. De stilte maakt van de last een gave en dat is een bijzonder proces. Kies je ervoor om bij ons op stilte retraite te komen, dan heb je ook twee individuele sessies met mij als klankbord. En kun je samen met mij bekijken hoe je de stilte ervaart en wat er boven komt.
Als je geinteresseerd bent om een coaching traject aan te gaan, hebben we altijd eerst een gesprek online of via whatsapp. Om te bekijken of dit is wat jij nodig hebt. Het blijft een investering in jezelf en dan moet je wel eerst weten/ voelen of dat ook de juiste is!
